Wzmacnianie zdolności UE do zapobiegania konfliktom i kryzysom, zarządzania nimi i ich rozwiązywania
Zespół projektu JOINT stworzył innowacyjne ramy koncepcyjne i analityczne do oceny skuteczności polityki zagranicznej i bezpieczeństwa UE (ang. EU foreign and security policy, EUFSP). „Zbadaliśmy, w jaki sposób trzy czynniki kontekstowe – spory wewnątrz UE, rozdrobnienie regionalne i wielobiegunowa konkurencja – wpływają na zdolność UE do prowadzenia skutecznej polityki w warunkach konfliktu i kryzysu”, wyjaśnia Riccardo Alcaro z Istituto Affari Internazionali, prywatnego, niezależnego, nienastawionego na zysk ośrodka analitycznego z siedzibą we Włoszech, który koordynował projekt. W ramach projektu JOINT zidentyfikowano również środki przyjęte przez UE i jej 27 państw członkowskich w celu złagodzenia tych negatywnych skutków.
Rola czynników ograniczających w pojedynczych kryzysach i konfliktach
Do tej pory badania zaowocowały 22 artykułami poruszającymi temat wyżej wymienionych koncepcji. Zastosowano je do dziewięciu studiów przypadku pogrupowanych według czynnika kontekstowego, który w połączeniu z pozostałymi dwoma ma największy wpływ na EUFSP. Konkretniej rzecz biorąc, dotyczyły one kwestii podziałów wewnątrz UE na przykładzie Wenezueli, sporu na linii Izrael–Palestyna i Kosowo–Serbia, rozdrobnienia regionalnego na przykładzie Etiopii, Syrii i Libii oraz wielobiegunowej rywalizacji na przykładzie Ukrainy, Morza Południowochińskiego i Iranu. W oparciu o wyniki studium przypadku opracowano narzędzie do oceny skuteczności EUFSP. Lista kontrolna skuteczności JOINT to siatka kryteriów oceny podzielona na trzy poziomy zarządzania (państwo członkowskie, UE, świat) w odniesieniu do trzech elementów składowych definicji skuteczności JOINT: spójności, wpływu i zrównoważonego charakteru. W dokumencie porównawczym wyciągnięto ogólne wnioski ze studiów przypadku. Określono w nim cztery źródła sporów wewnątrzunijnych, które negatywnie wpływają na EUFSP. Jeśli chodzi o rozdrobnienie regionalne, mnogość podmiotów prowadzi do braku wyraźnych, prawowitych interlokutorów dla UE i zwielokrotnia cele jej polityk. „Jednocześnie rozdrobnione terytoria przyciągają zewnętrzne podmioty, które wchodzą w interakcje z lokalną i regionalną dynamiką, dodatkowo komplikując sytuację”, stwierdza Alcaro. Zdolność UE do łagodzenia skutków wielobiegunowej rywalizacji zależy od stopnia, w jakim konkurencja wielkich mocarstw daje sumę zerową. „Bardziej zerowa suma oznacza bardziej znaczące ograniczenia, ale może również pobudzić UE do działania, jak w przypadku Ukrainy”, wyjaśnia dalej. „Zależy to również od zdolności UE do znalezienia przychylnego partnera do współpracy, w szczególności Stanów Zjednoczonych”.
Siła percepcji i wzajemnej nauki
Aby zmaksymalizować zasięg projektu wśród społeczności epistemicznych i decyzyjnych, naukowcy opublikowali 27 dokumentów orientacyjnych, zaangażowali się w szeroko zakrojone działania upowszechniające, w tym stworzenie czterech podcastów i dziewięciu filmów, a także zorganizowali osiem wydarzeń publicznych i dziewięć spotkań rzeczniczych z europejskimi dyplomatami. Wreszcie, projekt JOINT łączy badania akademickie nad studiami przypadków i ramami koncepcyjnymi z badaniami społecznymi poprzez grupy dyskusyjne i masową ankietę internetową w celu oceny politycznej akceptacji bardziej zintegrowanej EUFSP. Projekt JOINT (Understanding and Strengthening EU Foreign and Security Policy in a Complex and Contested World) kończy się w lutym 2024 roku. Jeśli chcesz, żeby twój projekt został zaprezentowany jako „Projekt miesiąca” w kolejnym wydaniu magazynu, wyślij wiadomość na adres editorial@cordis.europa.eu i opowiedz nam o nim.
Słowa kluczowe
JOINT, polityka, konflikt, kryzys, wewnątrzunijna rywalizacja, rozdrobnienie regionalne, konkurencja wielobiegunowa, polityka zagraniczna i bezpieczeństwa